ผมดูเรื่องนี้ผ่านทาง Big Cinema ครับ ตอนนั้นกำลังประทับใจหนังเกี่ยวกับคุก เพราะได้ดู The Shawshank Recemption และ The Green Mile มา

เรื่องของนักโทษนามเฮนรี ยัง (Kevin Bacon) ที่ติดคุกอัลคาทราซด้วยข้อหาขโมยเงิน 5 เหรียญ ทีนี้พอติดคุกไปสักพักเขาก็พยายามจะแหกคุกหนีออกมา แต่ผลลงเอยคือความล้มเหลวครับ มิหนำซ้ำยังถูกเพื่อนนักโทษด้วยกันหักหลังอีกต่างหาก และเขาก็โดนจับเข้าคุกมือไปเป็นเวลา 3 ปีกับ 2 เดือน ตอนออกมานี่แทบจะเดินไม่ได้ พูดไม่เป็น

และต่อมาเขาได้กระทำการสังหารนักโทษที่หักหลังเขาไป เขาเลยโดนจับขึ้นศาลด้วยข้อหาฆาตกรรม แล้วก็ได้ทนายหนุ่มนามว่า เจมส์ สแตมฟิลด์ (Christian Slater) มาว่าความแก้ต่างให้

จริงๆ คดีนี้ดูแล้วน่าจะตัดสินง่ายครับ เพราะเฮนรีผิดเต็มๆ และยังมีพยานเป็นนักโทษกว่า 200 คน แต่แล้วคดีกลับไม่จบง่ายๆ เมื่อเจมส์ค้นพบว่าเฮนรีถูกทรมานอย่างไม่เป็นธรรมมากมายขนาดไหน คดีจึงบานปลายไปถึงขั้นมีการสืบสวนการทำงานของเจ้าหน้าที่ในคุกอัลคาทราซ

หนังก็ออกแนวดราม่าที่เล่าเรื่องแบบไปเรื่อยๆ ครับ แต่พลังสำคัญเลยต้องยกให้การแสดงของ Slater และ Bacon แล้วตัวหนังเองก็ทำให้เราอยากรู้น่ะครับว่าเรื่องมันจะลงเอยอย่างไร ซึ่งหนังอาจไม่ได้ตื่นเต้นเร้าใจอะไรน่ะนะครับ จะไม่เหมือนกับ A Few Good Men ที่มีดีกรีความเข้มข้นเต็มขั้นมากกว่า แต่กระนั้นเรื่องนี้ก็ต้องถือว่าอยู่ในข่ายดีล่ะครับ ถึงจะเรื่อยๆ แต่ดูแล้วก็ไม่ชวนง่วง มีปมมีอะไรให้คนดูตามอยู่ตลอด

Slater เรื่องนี้มาในมาดเดิมๆ คือจะดูนิ่งๆ และชอบครุ่นคิด แต่ก็สร้างความน่าติดตามให้กับหนังได้เยอะอยู่ แต่ที่แน่มากแน่มายนี่ต้องยกให้ Bacon ครับ กับบทนักโทษที่ถูกทรมานทรกรรมซะจนแทบไมเป็นผู้เป็นคน ดูแล้วสงสารเขาเลยครับ เพราะเราจะได้เห็นว่าเขานั้นถูกทรมานตลอดตั้งแต่ต้นเรื่อง ยิ่งมาคิดว่าเขาโดนจับเพียงเพราะเงิน 5 เหรียญนี่ก็ทำให้อดคิดไม่ได้น่ะครับว่าการทรมานขนาดนี้มันก็ออกจะมากเกินอยู่เหมือนกัน

ดาราเจ้าอื่นก็ถือว่าระดับฝีมือครับ ไม่ว่าจะ Gary Oldman ในบทมิลตัน เกลน เจ้าหน้าที่ซึ่งกระทำการทรมานเฮนรี่อย่างสาหัส แต่ยทของเขาดูจะมีเยอะแค่ตอนครึ่งแรกครับ ส่วนครึ่งหลังนี่แทบจะหายไปเลย, Embeth Davidtz เป็นแมรี่ เพื่อนร่วมงานของเจมส์, William H. Macy ในบทวิลเลี่ยม แม็กเนล ทหนายฝ่ายโจทก์ที่ฟ้องเฮนรี, Mia Kirshner มารับบทเล็กๆ เป็นโรเซตต้า ยัง น้องสาวของเฮนรี และ Brad Dourif มาเป็นไบรอน สแตมฟิลด์ พี่ชายของเจมส์ แต่ละคนก็มีบทกันอย่างละนิดละหน่อย แต่ก็ช่วยให้หนังดูมีอะไรขึ้นเยอะ

หนังกำกับโดย Marc Rocco ที่หนังเรื่องนี้กลายเป็นงานกำกับชิ้นสุดท้ายของเขาไปครับ เพราะหลังจากเรื่องนี้แล้วเขาก็ไม่ได้กำกับหนังอีก ก่อนจะเสียชีวิตไปในปี 2009 ก็ต้องขอแสดงความไว้อาลัยมา ณ ที่นี้ด้วยครับ – ซึ่งสำหรับงานชิ้นนี้ ผมยกให้เป็นงานที่ดีที่สุดของเขานะ แน่นอนว่าพลังดาราก็ส่วนหนึ่ง แต่การเล่าเรื่องที่พอเหมาะ กับบทที่เขียนโดย Dan Gordon (Wyatt Earp, The Assignment และ The Hurricane) ก็มีส่วนทำให้หนังเรื่องนี้มีความน่าดูน่าติดตามไปจนจบ

ดนตรีโดย Christopher Young ก็นับว่าดีทีเดียวครับ เพลงตอนเปิดตัวเจมส์ขณะวิ่งตามรถรางนั่นถือว่าเข้าท่าทีเดียว มันทำให้เรารู้ถึงบุคลิกของตัวละครนี้ได้ตั้งแต่ช็อตแรกที่เห็นเลยล่ะ

ฉากที่ผมชอบคือตอนที่เจมส์กับเฮนรีคุยกัน เฮนรีพูดถึงการที่เขาขโมยเงิน 5 เหรียญ แล้วก็ถามเจมส์ว่าเคยทำแบบนั้นไหม เจมส์ก็บอกว่าเคย เขาเคยขโมยเงินจากพี่ชาย เฮนรีเลยถามว่า “แล้วเป็นยังไงล่ะ?” เจมส์ก็บอกว่า พี่ชายเขาเลยเตือนว่าอย่าทำอย่างนั้นอีก

เฮนรีเลยบอกว่า “คุณขโมยเงินแล้วถูกพี่ชายตำหนิ ส่วนผมขโมยเงิน 5 เหรียญ แต่ถูกขังคุกมืดถึง 3 ปีกว่าๆ” ฟังแล้วก็ทำให้ตระหนักน่ะครับ ว่าคนเรานั้นต่างคนต่างโอกาสก็อาจจะได้รับผลต่างกัน การกระทำอย่างเดียวกันแต่อาจจะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ต่างกันสุดกู่เลยก็ได้ – บางคนอาจเรียกมันว่าดวง บางคนอาจมองว่าเป็นเหตุปัจจัย บางสิ่งบางอย่างเราก็ไปกำหนดมันไม่ได้จริงๆ

ก็ยิ่งทำให้รู้สึกว่าเราก็ต้องเตรียมพร้อมน่ะครับ พร้อมรับความไม่แน่นอนทั้งหลายที่อาจจะเกิดหรือไม่เกิดขึ้นในชีวิต ที่แน่ๆ คือถ้าทำได้ ก็เลือกทำสิ่งที่มันถูก หรืออย่างน้อยก็คือทำสิ่งที่มันไม่ผิด เพื่อนำพาตัวเองให้ห่างไกลจากเส้นชีวิตที่วุ่นวายหรือไทม์ไลน์ที่จะมีปัญหาให้มากที่สุด – บางครั้งสิ่งที่เราทำได้ก็คือ… ทำได้เท่าที่ทำได้ครับ

หนังได้แรงบันดาลใจจากหนึ่งในเหตุการณ์จริงที่ส่งผลให้คุกอัลคาทราซถูกปิดไป แต่รายละเอียดของเรื่องจริงนั้นมีความแตกต่างจากในหนังพอตัวครับ อย่างเฮนรีในเรื่องนี่โดนจับเพราะขโมยเงิน 5 เหรียญ แต่ในเรื่องจริงนั้นเฮนรีทำการปล้นธนาคารครับ แล้วยังมีการจับตัวประกัน พร้อมทั้งฆ่าคนด้วย และบทลงเอยในหนังก็เหมือนเฮนรีจะตายในคุก แต่ในชีวิตจริงนั้นเฮนรีอยู่ในคุกต่อจนได้รับการปล่อยตัวตอนเขาอายุ 61 ปี แต่ในเวลาต่อมาเขาก็หนีทัณฑ์บน และไม่มีใครพบตัวอกีเลย

ก็ถือเป็นหนังคุกอีกเรื่องที่ทำได้ดีครับ ใครชอบแนวนี้น่าจะถูกใจกัน – โดยเฉพาะแฟนของ Bacon ครับ เพราะเรื่องนี้เขาเล่นได้ดีมากมายจริงๆ

สองดาวกับสามส่วนสี่ดวงครับ

(7.5/10)