สิ่งแรกที่ต้องบอกให้เตรียมตัวก่อนดูสารคดี Iron Fists and Kung Fu Kicks เรื่องนี้คือ ต้องทำใจกับช่วงต้นๆ สักหน่อยครับ เพราะมันมาพร้อมการตัดต่อที่ฉับไว ภาพเปลี่ยนฟึ้บฟั่บ คนที่มาให้สัมภาษณ์ประกอบก็มาแบบฟึ้บฟั่บ พูดง่ายๆ คือท่านอาจจะมึนได้ครับโดยเฉพาะถ้าท่านไม่ได้มีพื้นความรู้อะไรเลยเกี่ยวกับหนังกังฟู การนำเสนอมันจะรวดเร็วจนผมยังแอบมึน

พอผ่านตอนต้นไปจังหวะการนำเสนอจะค่อยช้าลงหน่อยครับ ค่อยดูทันฟังทันขึ้น อันนี้ยอมรับเลยว่าตอนต้นๆ นี่รู้สึกว่าดวงตากับหูและสมองทำงานหนักมากจริงๆ

หนังพาเราไปเปิดตำนานของโลกหนังกังฟูครับ ตั้งแต่ยุคชอว์ บราเดอร์สมาถึงยุค Bruce Lee – ยุค Golden Harvest – ยุคเฉินหลง แล้วก็มีการพาเราไปสำรวจหนังอีกหลายกลุ่มที่ได้รับอิทธิพลมาจากหนังกังฟู ไม่ว่าจะการเต้น หรือหนังแอคชั่นของคนผิวสีที่ได้อะไรหลายๆ อย่างมาจากหนังกังฟูนี่เอง

หนังแบ่งยุคสมัยต่างๆ ของหนังกังฟูโดยอิงตามลำดับไทม์ไลน์ของอเมริกาเป็นหลักครับ และหนังจะลงรายละเอียดในประเด็นที่มีความเกี่ยวข้องหรือมีอิทธิพลต่ออเมริกา เช่น หนังชอว์หรือหนังของ Golden Harvest นี่จะถูกพูดถึงแบบผ่านๆ ครับ ไม่ได้ลงลึกเจาะลึกอะไร แต่ถ้าเป็นเรื่องของ Bruce Lee ล่ะก็ หนังจะลงลึกว่าเขามีบทบาทอย่างไรในอเมริกา – การที่เขาไม่ได้รับโอกาสให้แสดงในซีรี่ส์ Kung Fu จนต้องไปฮ่องกงแล้วเริ่มสร้างชื่อขึ้นมาใหม่ จากนั้นเขาก็ดังไปทั่วโลก ฯลฯ เรียกว่าเรื่องของ Bruce Lee นี่นับว่ามีพื้นที่เยอะพอสมควร – แต่ก็เป็นที่เข้าใจได้ครับ เพราะเขาคือไอคอนคนสำคัญของโลกกังฟูจริงๆ

นอกจากนี้หนังยังสะท้อนประเด็นเรื่องสีผิว เรื่องเชื้อชาติซึ่งเราก็ต้องยอมรับครับว่าปัญหาเรื่องเหล่านี้มีอยู่จริงในอเมริกา และมีอิทธิพลต่อหลายๆ สิ่ง – โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของ “โอกาส” ของคนที่ไม่ได้มีผิวขาว ก็จะมีโอกาสน้อยกว่าคนขาวไปตามระเบียบ

ถือเป็นสารคดีที่คอหนังกังฟูน่าจะถูกใจครับ เพราะเราจะได้รับรู้ตำนาน เกร็ดหนัง หรือประวัติศาสตร์ของหนังกังฟูมากมาย เรื่องพวกนี้ยิ่งรู้แล้วยิ่งสนุกครับ หลายประเด็นที่นำมานี่ก็นับว่าน่าสนใจไม่น้อย หรือบางเรื่องรู้แล้วก็เหมือนเปิดโลกครับ เช่นที่มาที่ไปของดารานักบู๊บางคน หรือความรู้สึกของพวกเขายามได้แสดงหนังปเ็นครั้งแรก รวมถึงความพยายามทุ่มเทในการฟิตซ้อมร่างกาย ซึ่งต้องยอมรับครับว่าหลายคนนี่แทบจะเรียกได้ว่า “ถึงขั้นเอาชีวิตเข้าแลก เพื่อสร้างสรรค์งานดีๆ” กันเลยล่ะ อย่างเฮียเฉินหลงของเราเป็นต้น

หรือบางเรื่องรู้แล้วก็ทำให้เข้าใจธุรกิจวงการภาพยนตร์มากขึ้น อย่างหนังบางเรื่องก็เกิดจากการตัดต่อเอาคลิปโน้นคลิปนี้ของดาราที่กำลังเป็นที่นิยมเอามามัดรวมกันเพื่อส่งลงโรง แล้วมันก็ทำเงินไปตามกระแสทั้งที่จริงแล้วมันไม่ใช่หนังเรื่องนั้นจริงๆ ด้วยซ้ำ – โดยเฉพาะ Bruce Lee นี่มีหลายเรื่องเลยล่ะครับที่แท้จริงแล้วเป็นการตัดเอาซีนต่างๆ ของผลงานเก่าๆ ของเขามามัดรวมกันให้เป็นหนังหนึ่งเรื่อง

เรื่องแบบนี้คนรุ่นใหม่อาจฟังแล้วรู้สึกแปลกใจว่ามันมีแบบนี้ด้วยหรือ ในขณะที่คนรุ่นเก่าหน่อยก็อาจพยักหน้าหงึกๆ ยามได้ฟังเรื่องนี้ (เพราะสมัยก่อนก็เคยเสียเงินให้กับหนังแบบนี้มาแล้ว ไม่เสียค่าตั๋วก็เสียค่าเช่าวีดีโอ)

ใครชอบหนังกังฟู อยากให้ดูสารคดีนี้ครับ ดูแล้วสำหรับบางคนอาจได้รู้ในเรื่องที่ไม่เคยรู้ บางคนก็อาจรู้สึกเหมือนได้รำลึกความหลัง ได้รู้จักโลกของหนังกังฟูมากขึ้น ก็สนุกดีเหมือนกันครับ

สองดาวครึ่งครับ

(7/10)